Nasil ki bir bebek annesinden korkmaz ise bir kul, Allahindan korkmaz, ama ona muhtactir. Iste bu yüzden Erenler kendilerine fakr derler. Bebegi annesinin gözünde degerli kilan kendisine muhtaclik durumudur. Ermis bir insani da Tanrinin indinde bebekle ayni kilan insanin kendisine muhtaclik halidir. Insanlarin önünde gurur ve kibir satanlar, Tanriya en büyük sirki kosanlardir, cünkü fiilen Tanriya muhtac olmadiklarini, büyüklük sattiklarini göstermek isterler her daim, mütedeyyin insanlara. Oysa bir bebek ya da cocuk gururdan kibirden öte, onun yargi ve yetisinden, verdigi sahte zevkten uzaktir, yoksundur. Hz. Muhammet, sirk, yalcin kaya üzerinde yürüyen karincadan ayak sesinden daha gizli bir özellik tasir. demistir.
Öncelikle insanin kendisini Allahtan gayri ve bagimsiz bir varlik olarak görmesi bir cesit yanilgi, hatta sirk sayilir. Insan da Tanridan cikip gelmistir, yeniden Tanriya dönecektir ki bu bir devr-i daimdir. Bizim inancimizda bütün evreni, insani kemalata erdirmek icin sürekli bir caba vardir. Arif icin öte dünya, Ahiret bu dünyaya acilan bir penceredir. Insanoglunu karanlik dünyadan aydinlik bir dünyaya getirir. Bir varligin zahirine görünen yanina varilmadan onun batinina ic yanina varilmaz. Zahir, batina varan köprüdür. Yaprak, asik olunca cicege, cicek asik olunca meyveye dönüsür. Ilah ask da böyledir. Tanri, bizde kendi hizmetcisini degil, herkese hizmet eden kendisini görmeyi sever. Tanri ister ki insanin kandili kendi büyük yildizlarindan daha cok isisin.
Sevginin ne tutsagi ne de kulu olunur. Sevgi kendisine sonsuz yeten bir duygudur. Her ne istenirse onun sevgiden bir süt gibi sagilmasi gerekir. Bir kaynaktan egilip de icilen sudur sevgi. Bu yüzden ne efendisi ne de kölesi, olsa olsa delisi. Elinizde bir damlayla cikip gelin, size deniz bagislanip ugurlanacaksiniz. Eger bir güne sevgiyle basliyorsaniz agzinizdan tek cikan söz sükürler olacaktir.
Eger Tanriyi bilmek istiyorsaniz sir cözücü degil, sir yolcusu olunuz. Insan, Allahini sirlarini kendi varligini fark ederek kavrayacaktir. Bunu anladiginda halife makamina cikmis olacaktir.
Hakkina korkuyla bagli kisi kendisini sürekli günahkar hisseder. Hayat onun icin bir zulme dönüsür. Korkulardan azade, sevgilerden bagimli kisi, dört kapidan kirk makamdan gecerek Hakkin diniyle, ahlakiyla birlesecek, bütünlesecektir. Insan kainatin, evrenin, Hakkin bir parcasi oldugunun bilincini tasimaya basladigi andan sonra ölümden de korkmayacaktir, cünkü onun ruhu ortadan kalkmayacak, evrenin ruhuyla birlesecektir, cünkü o giderken arkadan Hakka yürüdü, Hakka uctu denecektir.
